Kosova’da ekonomik faaliyetlerin düzenlenmesi ve kamu hizmetlerinin finanse edilmesi amacıyla çeşitli vergi türleri uygulanmaktadır.
Bu vergi sistemi, tüketimden gelire, kurum kârlarından emlak sahipliğine kadar geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır. Bu makalede, Kosova’daki temel vergi türlerini başlıklar halinde ve detaylı açıklamalarıyla birlikte inceleyeceğiz. İşletmelerin ve bireylerin vergi yükümlülüklerini anlamalarına yardımcı olmayı amaçlayan bu rehber, Kosova’daki vergi sisteminin ana hatlarını çizmektedir.
1. Katma Değer Vergisi (KDV – Vlera e Shtuar – TVSH)
- Açıklama: Kosova’da uygulanan genel tüketim vergisidir. Mal ve hizmetlerin çoğu KDV’ye tabidir.
- Standart Oran: Şu anda uygulanan standart KDV oranı %18‘dir. Bu oran, çoğu mal ve hizmet için geçerlidir.
- İndirimli Oranlar: Bazı temel mal ve hizmetler için indirimli KDV oranları uygulanmaktadır. Örneğin, belirli gıda ürünleri, ilaçlar, eğitim ve yayıncılık gibi alanlarda %8 oranında indirimli KDV uygulanmaktadır. İhracat ise genellikle KDV’den muaftır (sıfır oran).
- KDV Mükellefiyeti: Belirli bir ciro eşiğini aşan işletmeler KDV mükellefi olmak ve KDV beyannamelerini düzenli olarak sunmak zorundadır.
2. Kurumlar Vergisi (Tatimi mbi Fitimin e Korporatave – TMFK)
- Açıklama: Kosova’da faaliyet gösteren şirketlerin ve diğer kurumların elde ettikleri kâr üzerinden alınan vergidir.
- Vergi Oranı: Şu anda uygulanan kurumlar vergisi oranı %10‘dur. Bu oran, vergilendirilebilir kâr üzerinden hesaplanır.
- Vergi Matrahı: Vergilendirilebilir kâr, ticari kazançlardan yasal olarak kabul edilen giderlerin düşülmesiyle bulunur.
- Vergilendirme Dönemi: Kurumlar vergisi genellikle yıllık olarak beyan edilir ve ödenir.
3. Gelir Vergisi (Tatimi mbi të Ardhurat Personale – TMAP)
- Açıklama: Bireylerin elde ettikleri gelirler üzerinden alınan vergidir. Bu gelirler maaş, ücret, serbest meslek kazançları, kira gelirleri, faiz gelirleri ve sermaye kazançları gibi farklı kaynaklardan oluşabilir.
- Vergi Oranları: Kosova’da artan oranlı bir gelir vergisi sistemi uygulanmaktadır. Farklı gelir dilimleri için farklı vergi oranları mevcuttur. Güncel oranlar ve gelir dilimleri değişiklik gösterebilir, bu nedenle en güncel bilgilere Kosova Vergi İdaresi’nin (ATK) web sitesinden ulaşmak önemlidir. Ancak genel olarak, daha yüksek gelir elde edenler daha yüksek oranda vergi öderler.
- Vergi Matrahı: Vergilendirilebilir gelir, brüt gelirden belirli yasal kesintiler ve muafiyetler düşüldükten sonra kalan tutardır.
- Vergilendirme Dönemi: Gelir vergisi genellikle yıllık olarak beyan edilir ve ödenir, ancak maaş ve ücretlerden yapılan kesintiler aylık olarak da gerçekleşebilir.
4. Emlak Vergisi (Tatimi mbi Pronën – TMP)
- Açıklama: Kosova’da bulunan gayrimenkuller (binalar, arsalar vb.) üzerinden alınan yerel bir vergidir.
- Vergi Oranı: Emlak vergisi oranları, belediyelere ve emlakın değerine göre değişiklik gösterir. Her belediye kendi vergi oranlarını belirleme yetkisine sahiptir.
- Vergi Matrahı: Vergi, emlakın belirlenen piyasa değeri veya değerlendirme değeri üzerinden hesaplanır.
- Tahsilat: Emlak vergisi genellikle yıllık olarak belediyeler tarafından tahsil edilir.
5. Diğer Vergiler ve Harçlar
Yukarıda belirtilen ana vergilerin yanı sıra Kosova’da aşağıdaki gibi bazı diğer vergi ve harçlar da bulunmaktadır:
- Özel Tüketim Vergisi (Aкциза – Akciza): Belirli tüketim malları (alkollü içecekler, tütün ürünleri, akaryakıt vb.) üzerinden alınan vergidir.
- Gümrük Vergileri (Dogana – Dogana): Kosova’ya ithal edilen bazı mallar üzerinden alınan vergilerdir.
- Damga Vergisi (Taksa e Pullës – Taksa e Pullës): Belirli resmi belge ve işlemler üzerinden alınan harç türüdür.
- Yerel Harçlar: Belediyeler tarafından çeşitli hizmetler karşılığında alınan harçlar (örneğin, çevre vergisi, işletme ruhsatı harcı vb.).
Önemli Not: Kosova’daki vergi mevzuatı zaman zaman değişebilir. Bu nedenle, en güncel ve doğru bilgilere ulaşmak için Kosova Vergi İdaresi’nin (Administrata Tatimore e Kosovës – ATK) resmi web sitesini (https://atk.rks-gov.net/) ziyaret etmeniz veya bir vergi uzmanına danışmanız önemlidir.
